Skip to content

東京工業大学 工学院 電気電子系 2018年8月実施 数学3

Author

祭音Myyura

Description

周期 \(N\) 点の実数の離散時間信号 \(f(n)\) を考える。式 \((3.1)\) 定義される離散フーリエ変換 \(F(k)\) に関する以下の問に,導出過程も含めて答えよ。ただし、\(n\),および \(k\) は整数であり、\(N\) は自然数である。また、虚数単位を \(j\) で表す \((j^2 = -1)\)

\[ \begin{align} F(k) = \sum_{n = 0}^{N - 1}f(n)e^{-j\frac{2\pi}{N}kn} \tag{3.1} \end{align} \]

(1) \(f(n)\) の離散フーリエ変換を考える。

  • (a) \(n = N - m\) とし、\(f(-n)\) の離散フーリエ変換 \(n\) を用いずに表せ。ただし、\(m\) は整数である。

  • (b) \(f(n)\) の周期性を考慮して、(1) の (a) で導出した式が \(F(-k)\) となることを示せ。

(2) ある整数 \(m\) に対して \(f(n - m)\) の離散フーリエ変換が \(F(k)e^{-j\frac{2\pi}{N}km}\) となることを示せ。

(3) \(1\) Hz 未満に帯域制限された連続時間信号 \(g(t)\) に対して、時刻 \(t = 0\) からサンプリング周波数 \(2\)Hz で \(2\) 秒間サンプリングしたところ、\([3,0,1,2]\) の離散時間信号を得た。

  • (a) 得られた離散時間信号を \(f(n)\) (ただし、\(n = 0,1,2,3\)) とし、\(k = 0,1,2,3\) に対する \(F(k)\) をそれぞれ求めよ。

  • (b) (3) の (a) で導出した \(F(k)\) から、\(g(t)\) を求めよ。

Kai

(1)

(a)

\[ \begin{aligned} \sum_{n = 0}^{N - 1} f(-n)e^{-j\frac{2\pi}{N}kn} &= \sum_{n = 0}^{N - 1}f(N - n)e^{-j\frac{2\pi}{N}k(N - n)} \quad \big(\text{Substitute } N - n \text{ with } m) \\ &= \sum_{m = N}^1 f(m)e^{j\frac{2\pi}{N}km} \end{aligned} \]

(b)

\[ \begin{aligned} \sum_{m = N}^1 f(m)e^{j\frac{2\pi}{N}km} =& \sum_{m = 1}^N f(m)e^{j\frac{2\pi}{N}km} \\ =& \sum_{m = 0}^{N - 1} f(m) e^{j\frac{2\pi}{N}km} \\ =& \sum_{n = 0}^{N - 1} f(n) e^{-j\frac{2\pi}{N}(-k)n} \quad (\because m \rightarrow n) \\ =& F[-k] \end{aligned} \]

(2)

\[ \begin{aligned} &\sum_{n = 0}^{N - 1}f(n - m)e^{-j\frac{2\pi}{N}kn} \\ =& \sum_{n = 0}^{N - 1}f(n - m)e^{-j\frac{2\pi}{N}k(n - m)} \cdot e^{-j\frac{2\pi}{N}km} \quad \big(\text{Substitute } n - m \text{ with } n'\big) \\ =& \sum_{n' = -m}^{N - 1 - m}f(n')e^{-j\frac{2\pi}{N}kn'} \cdot e^{-j\frac{2\pi}{N}km} \\ =& \bigg\{\sum_{n' = -m}^{-1}f(n')e^{-j\frac{2\pi}{N}kn'} + \sum_{n' = 0}^{N - 1 - m}f(n')e^{-j\frac{2\pi}{N}kn'}\bigg\}e^{-j\frac{2\pi}{N}km} \end{aligned} \]

第一項において、\(l = N + n'\) とすると、\(n':-m \rightarrow - 1,l: N - m \rightarrow N - 1\) より、

\[ \begin{aligned} \sum_{n' = -m}^{-1} f(n')e^{-j\frac{2\pi}{N}kn'} &= \sum_{l = N - m}^{N - 1}f(l - N)e^{-j\frac{2\pi}{N}k(l - n)} \\ &= \sum_{n = N - m}^{N - 1}f(n)e^{-j\frac{2\pi}{N}kn} \end{aligned} \]

よって、

\[ \begin{aligned} &\sum_{n = 0}^{N - 1}f(n - m)e^{-j\frac{2\pi}{N}kn} \\ =& \bigg\{\sum_{n = N - m} f(n) e^{-j\frac{2\pi}{N}kn} + \sum_{n = 0}^{N - 1 - m}f(n)e^{-j\frac{2\pi}{N}kn}\bigg\} e^{-j\frac{2\pi}{N}km} \\ =& \sum_{n = 0}^{N - 1} f(n)e^{-j\frac{2\pi}{N}kn} \cdot e^{-j\frac{2\pi}{N}km} \\ =& F(k)e^{-j\frac{2\pi}{N}km} \end{aligned} \]

(3)

(a)

\[ \begin{aligned} F[k] &= \sum_{n = 0}^3 f(n)e^{-j\frac{2\pi}{N}kn} \\ F[0] &= 3 + 0 - 1 + 2 = 4 \\ F[1] &= 3 + 1 + 2j = 4 + 2j \\ F[2] &= 3 - 1 - 2 = 0 \\ F[3] &= 3 + 1 - 2j = 4 - 2j \\ \end{aligned} \]

(b)

\(F[k]\) は、\(\text{fs} \times \frac{k}{N} \ [\text{Hz}]\) の成分を表す。\(\text{fs} = 2 \ [\text{Hz}]\), \(N = 4\) より、\(\frac{1}{2}k \ [\text{Hz}]\) の成分となる。

  • (i) \(k = 0\) のとき (\(0 \ [\text{Hz}]\)、DC成分)、\(F(0) = 4 \neq 0\) より、DC成分を有する。
  • (ii) \(k = 1\) のとき (\(\frac{1}{2} \ [\text{Hz}]\))、\(F(1) = 4 + 2j \neq 0\) より、\(\sin,\cos\) 成分を有する。
  • (iii) \(k = 1\) のとき (\(1 \ [\text{Hz}]\))、\(F(2) = 0\) より、成分なし。

よって、\(g(t)\) は、DC および、\(\frac{1}{2} \ [\text{Hz}]\)\(\sin,\cos\) 成分からなる。

\(\frac{1}{2} \ [\text{Hz}]\) の成分について、\(wt = 2\pi ft = \pi t\)\(g(t) = A + B\cos\pi t + C\cos \pi t\) より、\(t = [0,\frac{1}{2},1,\frac{3}{2}]\)\(f(n) = [3,0,-1,2]\) が対応し、

\[ \left \{ \begin{aligned} &g(0) = A + B = 3 \\ &g(\frac{1}{2}) = A + C = 0 \\ &g(1) = A - B = -1 \\ \end{aligned} \right. \Rightarrow \left \{ \begin{aligned} &A = 1 \\ &B = 2 \\ &C = -1 \\ \end{aligned} \right. \]

従って、

\[ g(t) = 1 + 2\cos\pi t - \sin\pi t \]